De Kleine Elst

In fase 1, de Burcht, speelt water een belangrijke rol. Historisch gezien liep hier de Kleine Elst. Een watergeul wat toen al de route van het Kasteel naar Wijchens Meer kenmerkte. In het project willen wij hier een verwijzing naar maken. Daarom gingen in gesprek met Dick Vogelzang. Hij is lid van het Inwonersplatform van Tussen Kasteel en Wijchens Meer en bezig met de voorbereiding van een documentaire over de Kleine Elst.

Afwateringsgeul
Dick vertelt dat De Kleine Elst een afwateringsgeul is die waarschijnlijk al is gegraven in de prehistorie. Het is een van de oudste voorbeelden van watermanagement in Nederland. De geul heeft verschillende functies gehad. Bijvoorbeeld het ontwateren van land en het aanvoeren van water naar kasteelgrachten. In de loop van de jaren verdween de irrigatiefunctie en werden de nieuwbouwwijken van Wijchen gebouwd. Tegenwoordig stroomt de geul voor een gedeelte ondergronds. Toch wordt het nog steeds voor de aan- en afvoer van water en de geul is ook nog steeds verbonden met de grachten van de kastelen Wijchen en Hernen. De geul komt in de buurt van Leur weer aan de oppervlakte.

Archiefbeeld van de Kleine Elst
Kaart met daarop de Kleine Elst

Historie koesteren
In de IJzertijd was het gebied rond Wijchen relatief dichtbevolkt en de bewoners groeven de natuurlijke afwateringsgreppel dieper uit om hun land te ontwateren. Deze greppel liep naar het Wijchens Maasje, een zijtak van de Maas. Later, in de Romeinse tijd, werd de afwatering van de Kleine Elst waarschijnlijk verbeterd en verlengd.

Dick vindt het belangrijk dat we deze historie koesteren. Waar zijn enthousiasme vandaan komt? Hij had ooit een Engelse film gezien met een ondergronds watergeul. Toen dacht hij: hé dit hebben we in Wijchen ook. Sindsdien is hij bezig met het ophalen van verhalen over de Kleine Elst. Zijn doel is om een documentaire te maken.

Wateropgave in het project
Net als vroeger is water weer een belangrijk thema. De Burcht moet straks bestendig zijn tegen de toenemende hoosbuien en wateroverlast. Daarom wordt het regenwater zorgvuldig opgevangen. De groene daken vangen de eerste buien op. Daarna wordt het overtollige water via regenpijpen afgevoerd. Dit wordt opgeslagen in infiltratiekratten onder het dek van de parkeergarage. Tot slot wordt er ook nog water opgevangen door groene plantenbakken op het dek of de groene perken in het gebied. Hier wordt het water direct opgenomen in de bodem. Door deze maatregelen is het plan klimaatbestendig ingericht en minimaliseren we de kansen op wateroverlast.

Prijsvraag
Door een lijngoot te maken over het nieuwe plein willen we een verwijzing maken naar De Kleine Elst. Op deze lijngoot wordt een tekst zichtbaar. Voor deze tekst zijn we op zoek naar jullie ideeën! Daarom vragen we alle Wijchenaren om mee te denken en hun ideeën voor de tekst in te leveren. Dit doen we door het uitschrijven van een prijsvraag. U kunt uw ideeën inzenden via de Microsoft Forms of mailen naar info@tkwm.nl.  De prijsvraag loopt tot en met 17 mei.

Heb u nog meer verhalen voor Dick? Laat het ons dan ook weten.

Bronvermelding: Dick Vogelzang en Wim Kattenberg